مالیات بر ارث چیست و چگونه محاسبه میشود؟
يكي از مسايل حقوقي كه همه آحاد جامعه با آن برخورد ميكنند، قانون ماليات بر ارث است، قانوني كه سهم قانوني ورثه را پس از مرگ فردي كه از خود ارثي بر جاي گذاشته را مشخص ميكند.در این راستا، هرگاه در نتیجه فوت شخصی، مالی از متوفی به ورثه برسد، ورّاث یا نماینده قانونی آنها موظفند ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ فوت متوفی، به سازمان امور مالیاتی محل سكونت مرحوم یا مرحومه مراجعه و با ارائه اسناد مربوطه، صورت اموال و بدهی های وی را در اظهارنامه مخصوص مالیات بر ارث گزارش نمایند.
بدین ترتیب پس از تشكیل پرونده متوفی، گواهینامه تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث صادر و به ورثه داده می شود. این گواهینامه یکی از مدارک لازم برای درخواست گواهی حصر وراثت از شورای حل اختلاف می باشد. در این گواهی، اسامی وراث قانونی اعلام و میزان سهم الارث هر یک از آنها مشخص می گردد.
پس از تکمیل اظهارنامه، کلیه اموال منقول و غیرمنقول متوفی به نرخ روز توسط ماموران تشخیص مالیات قیمت گذاری می شوند و کلیه بدهی های متوفی مانند وام ها، مهریه و غیره از آن کسر می شود. پس از آن با به سهم الارث هر یک از وراث مالیات بر ارث به نسبت محاسبه می شود.
این نرخ ها طبق ماده ۲۰ قانون مالیاتهای مستقیم در خصوص وراث طبقه اول تا مبلغ ۵۰٫۰۰۰٫۰۰۰ریال معادل ۵ درصد، تا مبلغ ۲۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۵۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال معادل ۱۵ درصد، تا مبلغ ۵۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۲۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال معادل ۲۵ درصد و نسبت به مازاد ۵۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال معادل ۳۵ درصد می باشد.
وراث از نظر قانون مالیاتهای مستقیم به سه طبقه تقسیم می شوند:
الف)وراث طبقه اول که عبارتند از: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد
ب)وراث طبقه دوم که عبارتند از: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها
ج)وراث طبقه سوم که عبارتند از: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنها
اگر در هر طبقه ای حتی یک نفر ورثه در حال حیات باشد سبب می شود دیگر طبقات به اصطلاح از حیث ارث بردن باطل شوند و هیچ ارثی به آنها تعلق نگیرد.
مالیات بر ارث چیست
مالیات بر ارث به مالیاتی گفته میشود که به دارایی ها و مایملک باقیمانده از یک فرد فوتشده تعلق میگیرد. مالیات ارث دو نوع است؛ یک نوع از مالیات بر ارث از وراث و هنگام واگذاری ارث دریافت میشود و نوع دیگر مالیات بر ارث بهطور مستقیم از تمامی اموال و ثروتهای باقیمانده از فرد فوتشده اخذ میشود.
قانون مالیات بر ارث در ایران
اعمال قانون مالیات بر ارث در ایران به سالهای بسیار دور برمیگردد. در سال 1394 این قانون با اصلاحیههای فراوانی مواجه شده و شکل تازهای به خود گرفت. در قانون جدید مالیات ارث ایران، بر کلیه دارایی ها و مایملک باقیمانده از متوفی مالیاتی دریافت نمیشود و صرفاً وراث موظفاند از ارث دریافتی خود مالیات پرداخت کنند. میزان و نرخ مالیات بر ارث افراد نیز، بستگی به نسبت آنها با فرد فوتشده دارد. این نسبت را در قانون با عنوان طبقه وراث میشناسند.
طبقات ارث در قانون
قانون مالیات بر ارث ایران، وارثین را به سه طبقه تقسیم کرده است. طبقه اول وراثت شامل پدر، مادر، همسر، فرزند و نوه میشود. طبقه دوم ارث شامل پدربزرگ و اولیای او، مادربزرگ و اولیای او، خواهر، برادر، خواهرزاده و برادرزاده است. وراث طبقه سوم نیز شامل عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آنها است.
نرخ مالیات بر ارث چند درصد است و چگونه محاسبه میشود
بحث شیرین ماجرا، بحث نرخ مالیات بر ارث در ایران است. نرخ مالیات ارث بسته به نوع ارث دریافتی و طبقه وراثت متفاوت است. بهطورکلی وراث طبقه دوم، دو برابر وراث طبقه اول و وراث طبقه سوم، چهار برابر وراث طبقه اول باید مالیات بر ارث پرداخت کنند.
برای سادهتر شدن ماجرا، نرخ مالیات بر ارث را برای هریک از انواع اموال بهصورت جدول آورده ایم.