دارایی نامشهود چیست؟
دارایی نامشهود چیست؟
♨️به درخواست اعضا ♨️
داراییهای نامشهود اساساً به دو دسته تقسیم می شود:
۱٫ داراییها ی نامشهود قابل شناسایی
۲٫ داراییهای نامشهود غیرقابل شناسایی
داراییها نامشهود قابل شناسایی،داراییهای می باشد که ارزش آن به سایر داراییهای واحد تجاری یا به کل واحد تجاری،وابسته نبوده و به طور جداگانه قابل فروش می باشد در حالی که داراییهای نامشهود غیرقابل شناسلیی را نمی توان جداگانه ارزیابی ویا معامله نمود.
نمونه های زیر می توانند مثالهایی از داراییهای نامشهود قابل شناسایی باشد:
دانش فنی
ایده
طرح صنعتی
ساختار سازمانی و نیروی انسانی
حق اختراع
حق چاپ و تألیف
سر قفلی
محل کسب (حق کسب وپیشه)
برند، علایم و نامهای تجاری
لیسانس، پروانه و حق امتیاز (فرانشیز)
داراییهای نامشهود قابل شناسایی
📍حق اختراع:
حقی است که به دارنده آن،امکان تولید،استفاده،فروش محصول مشخصی را برای مدت معین داد نقض آن توسط دیگران مجاز نمی باشد.طبق ماده ۳۳ قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب تیرماه ۱۳۱۰ مدت اعتبار ورقه اختراع به تقاضای مخترع پنج یا ده یا پانزده ویا منتهی ۲۰سال است.ولیکن در عمل تازمانی دارای ارزش خواهد بود که منجر به کاهش هزینه های عملیاتی و یا فروش کالا وخدمات به قیمت بیشتر شود.اگر حق اختراع به جای خرید،توسط واحد تجاری پدید آمده باشد،بهای تمام شده بهای تمام شده آن صرفاً شامل هزینه های مستقیم حقوقی و هزینه هایی مثل هزینه ثبت حق اختراع خواهد بود.
📍حق تألیف:
حق تألیف عبارت است از«حق انحصاری نشر و پخش و عرضه و اجرای اثر هنری یا نوشته ای که به مدت عمر پدید آورنده و سی سال پس از فوت او به شخص پدید آورنده ووراث او اعطاء می شود،در مورد حق تألیف نیز عین حق اختراع،عمر مفید واقعی به ارزش اقتصادی آن بستگی داشته و تا زمانی دارای منافع اقتصادی خواهد بود که بازار برای انتشار اثر وجود داشته باشد.
📍سر قفلی محل کسب (حق کسب وپیشه):
سر قفلی محل کسب،حقی است که واحد تجاری به جهت تقدم و سابقه در اجاره،موقعیت محل و یا موفقیت در جذب مشتری نسبت به محل معینی پیدا می کند.سر قفلی محل کسب صرفاً زمانی می تواند به عنوان دارایی قابل شناسایی باشدکه در ازاء پرداخت وجه نقد یا ما به ازای غیر نقدی تحصیل شده باشد.سر قفلی محل کسب،معمولاًقابل استهلاک نبوده و به هنگام تخلیه ملک،لازم است مبلغ سرقفلی از سوی مستأجر دریافت گردد.
📍علایم و نامهای تجاری:
علایم و نامهای تجاری نیز حقوقی است که قابل اجاره و واگذاری می باشد.«علایم تجاری عبارت است از هر قسم علامتی اعم از نقش،تصویر،رقم،حرف،عبارت،مهر،لفاف و غیر آن که برای امتیاز تشخیص محصول صنعتی یا تجاری یا فلاحتی اختیار می شود».بهای تمام شده علایم تجاری باید معادل مبلغی که بابت خرید آن پرداخت شده یا معادل هزینه هایی که صرف پدید آوردن آن گردیده،در حسابها منظور گردد.مدت اعتبار علایم تجاری طبق ماده ۱۴ قانون ثبت علایم ۱۰ سال و بعد از آن نیز قابل تمدید است و در واقع عمر قانونی محدودی ندارد.
📍حق امتیاز و فرانشیز:
حق امتیاز و فرانشیر مجوز استفاده از حقوق دیگران در ازای پرداخت مبلغ مشخص می باشد.بدین ترتیب امتیاز ساخت و حق فروش تولیدات یا انجام خدمات مشخص یا استفاده از نام و علایم تجاری به مؤسسه پرداخت کننده اعطاء می گردد.
📍داراییهای نامشهود غیر قابل شناسایی(سر قفلی)
اصطلاح سر قفلی به ویژگیهای اشاره دارد که به یک واحد تجاری امکان می دهد تا به سبب حسن شهرت ،کارایی عملیاتی،تجربه و مهارت و یا سایر عوامل،سودی مازاد بر نرخ بازده متعارف کسب کند.اگرچه ممکن است با گذشت زمان برای خیلی ازمؤسسات تجاری،سرقفلی ایجاد شود،اما حسابداران از این بابت چیزی در دفاتر خود ثبت نمی کنند چرا که معتقدند تعیین مبلغ آن مستلزم اعمال قضاوتهای شخصی است و این با اصول پذیرفته شده حسابداری سازگار نمی باشد.اصولاً به عنوان یک قاعده کلی،سرقفلی فقط در صورتی در دفاتر ثبت و گزارش می شود که به مثابه بخشی از یک واحد تجاری خریداری شود.در مورد اینکه سر قفلی چگونه باید مستهلک شود و اصولاًاستهلاک سر قفلی عمل صحیحی است یا خیر؟بحثهای متعددی توسط اندیشمندان حسابداری مطرح شده است.عده ای مخالف استهلاک سرقفلی و عده ای موافق آن می باشندودر عین حال بین آنان که موافق استهلاک سر قفلی می باشند،در خصوص شیوه استهلاک آن وحدت نظر دیده نمی شود.
