سند ویژگی ها و مشخصات فنی پایانه فروشگاهی-حافظه مالیاتی

مرکز مقررات نظام پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان

خرداد 1401

هدف
دامنه کاربرد
تعاریف
ویژگی های پایانه فروشگاهی-حافظه مالیاتی
نیازمندی ها
اسناد مرجع

1-هدف

هدف از تدوین این سند، تعیین ویژگی ها و مشخصات فنی (نیاز مندی های) پایانه فروشگاهی-حافظه مالیاتی، براساس چهار چوب های مورد نیاز سازمان امور مالیاتی، برای بهره برداری مودی و شرکت های معتمد ارائه کننده

خدمات مالیاتی نوع اول در صدور، ثبت، نگه داری و انتقال اطلاعات صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان می باشد.

2-دامنه کاربرد

این سند بر اساس«مدل مفهومی سامانه مودیان» که یک مدل اجرایی با کاهش تصدی گری سازمان برای استفاده و بهره برداری می باشد، با ذینفعان زیر در ارتباط است:

اشخاص مشمول(مودیان).
شرکت های معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی نوع اول

3- تعاریف

سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور.
قانون: قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان مصوب 21/7/1398
ق.م.ا: قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 2/3/1400
شناسه یکتای حافظه مالیاتی: شناسه ای است یکتا داری مقداری ثابت و منحصر به فرد که به هر حافظه مالیاتی در سطح کشور اختصاص داده میشود، این شناسه از مولفه های تشکیل دهنده شماره مالیاتی می باشد که پس ازدرخواست مودی در کارپوشه تولید و در اختیار وی قرار خواهد گرفت.
حافظه مالیاتی: نوعی حافظه الکترونیکی است که برای ثبت و نگهداری اطلاعات مندرج در صورتحساب های الکترونیکی و انتقال آن به سامانه مودیان مورد استفاده قرار میگیرد. حافظه مالیاتی می تواند به شکل سخت افزاری یا نرم افزاری می باشد. حافظه مالیاتی، توسط مودی برای ثبت صورتحساب الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد. هر حافظه مالیاتی باید دارای شماره شناسه یکتا باشد. شناسه یکتای حافظه مالیاتی توسط سازمان اختصاص داده می شود.
شماره منحصر به فرد مالیاتی: شماره ای است یکتا در سامانه مودیان که به ازای هر صورتحساب تولید شده و به صورت منحصر به فرد به آن صورتحساب تخصیص داده می شود. این شماره دارای بخش های اطلاعاتی خاص بوده که جزئیات آن در سند «قالب شناسه یکتای حافظه مالیاتی و شماره مالیتی» ذکر شده است.
صورتحساب الکترونیکی: صورتحسابی است دارای شماره منحصر به فرد مالیاتی که اطلاعات مندرج در آن، در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره می شود. مشخصات و اقلام اطلاعاتی صورتحساب الکترونیکی، متناسب با نوع کسب و کار توسط سازمان تعیین و اعالم شده است. در مواردی که از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده شود، رسید یا گزارش الکترونیکی پرداخت خرید صادره در حکم صورتحساب الکترونیکی است.
سامانه مودیان: سامانه ای است تحت مدیریت سازمان که در آن به هر مودی، کارپوشه ویژه ای اختصاص یافته و تبادل اطلاعات میان مودیان و سازمان منحصراً از طریق آن کارپوشه انجام می شود. مودیان می توانند با استفاده از هر گونه سخت افزار یا نرم افزار اعم از رایانه شخصی، پایانه فروشگاهی، سامانه های ابری یا هر وسیله دیگری که حفاظه مالیاتی به آن متصل شده باشد، به سامانه مودیان متصل شوند. مرجع نهائی ثبت، صدور و استعلام صورتحساب الکترونیکی، سامانه مودیان می باشد.

زیر سامانه جمع آوری صورتحساب: زیر سامانه ای است که داده های ارسالی ار حافظه مالیاتی-پایانه های فروشگاهی یا شرکت های معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی نوع اول را از طریق واسط های نرم افزاری دریافت می کند.

دستگاه کارتخوان بانکی : دستگاهی است که با پذیرش کارت های پرداخت الکترونیکی مورد تایید بانک مرکزی می تواند دریافت الکترونیکی وجه کالا/خدمت را برای فروشند گان در شبکه بانکی کشور فراهم کند. دستگاه های مذکور شامل دستگاه های کارتخوان اندرویدی و کارتخوان فروشگاهی نیز میباشند.
پایانه فروشگاهی: رایانه، دستگاه کارتخوان بانکی، درگاه پرداخت الکترونیکی یاهروسیله دیگری که امکان اتصال به شبکه های الکترونیکی پرداخت رسمی کشور و سامانه مودیان را داشته و از قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی برخوردار باشد (بند ب ماده 1 قانون).
اشخاص مشمول(مؤدیان): کلیه صاحبان مشاغل(صنفی و غیر صنفی) و اشخاص حقوقی موضوع فصل های چهارم و پنجم باب سوم قانون مالیات های مستقیم مصوب3 -12 -1366 با اصالحات و الحاقات بعدی آن، مشمول این قانون هستند. در این قانون هرگاه از واژه مؤدی استفاده میشود، مراد، اشخاص مشمول است؛ مگر خالف آن تصریح شده باشد (بندج ماده یک قانون) و اشخاصی که به عرضه کالا، ارائه خـدمت، واردات یا صـادرات مبادرت می نمایند.
مصرف کننده نهایی: شخص حقیقی است که کالا ها و خدمات را متناسب با نیاز خود برای مصارف شخصی خریداری کند و از آن برای عرضه کالا ها و خدمات به دیگران استفاده ننماید.(ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم)
کارگروه راهبری سامانه مودیان: به منظور سیاست گذاری در چهارچوب قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان و با رعایت اسناد بالا دستی و ایجاد هماهنگی بین نهادهای ذی ربط و نیز تدوین استاندارد تبادل اطلاعات، در چهارچوب ملی تعامل پذیری اطلاعات، کارگروهی با حضور نمایندگان تام الاختیار سازمان و وزارتخانه های «ارتباطات وفناوری اطلاعات» ، «صنعت، معدن و تجارت» و «اطلاعات» و بانک مرکزی تشکیل میشود. نمایندگان عضو کارگروه راهبری سامانه مودیان باید از میان کارکنان دستگاه های اجرایی مذکور انتخاب شوند. کارگروه راهبری سامانه مودیان به ریاست رئیس سازمان تشکیل می شود. مصوبات این کارگروه پس از تایید وزیران امور اقتصاد و دارایی و ارتباطات و فناوری اطلاعات الزم الاجراء می باشد.
حد مجاز فروش: جمع صورتحساب های الکترونیکی صادره توسط هر مودی در هر دوره مالیاتی نمیتواند بیشتراز سه برابر فروش اظهار شده وی در دوره مشابه سال قبل، که مالیات آن به سازمان پرداخت شده یا ترتیب پرداخت آن داده شده است، باشد. جمع صورتحساب های الکترونیکی صادره شده در هر دوره مالیاتی برای واحدهای جدیدالتاسیس یا واحدهای فاقد سابقه مالیاتی نمی تواند بیش از سه برابر معافیت سالانه موضوع ماده (101 )قانون مالیات های مستقیم باشد(ماده 6 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان).
شناسه یکتای ارسال صورتحساب: شناسه ای یکتا که هنگام ارسال صورتحساب توسط ارسال کننده به صورتحساب جهت رهگیری آن اختصاص داده میشود. این شناسه با فرمت uuid7 به صورت رمزنشده ارسال میگردد.
رسید یکتای دریافت صورتحساب: هنگام دریافت صورتحساب در سامانه جمع آوری اطلاعات، یک شناسه رسید یکتا با فرمت uuid به هر صورتحساب توسط این سامانه اختصاص داده می شود.
شرکت های معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی: اشخاص حقوقی دارای پروانه هستند که حسب ضوابط و دستورالعمل های ابالغی سازمان، نسبت به ارائه مشاوره و آموزش های لازم به مودیان، نصب و پشتیبانی تجهیزات مورد نیاز برای ارائه خدمات مالیاتی از قبیل خدمات مربوط به صدور صورتحساب و سایر امور غیرحاکمیتی با سازمان همکاری می کند(بند چ ماده 1).
مشخصات فنی: منظور از مشخصات فنی در این سند، نیازمندی های اولیه پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی است.
لیست صورتحساب ها: مجموعه ای از صورتحساب های صادر شده توسط پایانه فروشگاهی-حافظه مالیاتی که در قالب یک مجموعه به سامانه مودیان ارسال می شود
ارسال کننده صورتحساب: ارسال کننده صورتحساب در ارسال مستقیم همان پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی و در ارسال غیر مسقیم شرکت معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی نوع اول می باشند.

4- ويژگی های پايانه فروشگاهی-حافظه مالیاتی و ارسال كننده

پایانه های فروشگاهی – حافظه مالیاتی و ارسال کننده می بایست دارای ویژگی های مورد نظر به شرح ذیل باشند.

ویژگی های مرتبط به تولید صورتحساب

امکان تولید شماره مالیاتی
امکان نمایش و ارائه صورتحساب (به صورت چاپ و یا فایل الکترونیکی)، نمایش هشدارها
امکان محاسبات مربوط به حد مجاز فروش (اختیاری )
امکان اتصال و دریافت اطلاعات پرداخت الکترونیکی صورتحساب
تولید، صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی
امکان بهره گیری از اطلاعات سرور
امکان بهره گیری از اطلاعات حافظه مالیاتی
امکان بهره گیری از شناسه کالا/خدمت و نرخ مالیاتی

ویژگیهای مرتبط به ارسال کننده صورتحساب

امکان فراخوانی اطلاعات سرور سازمان
تامین شاخص های امنیتی مورد نیاز سامانه مودیان
امکان استعلام اطلاعات حافظه مالیاتی
امکان فراخوانی شناسه کالا/ خدمت و نرخ مالیاتی
امکان استعلام وضعیت صورتحساب های ارسالی
امکان استعلام شماره اقتصادی

5-نیازمندی ها

به طور کلی نیازمندی های پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی و ارسال کننده به چهار دسته تقسیم می شوند:

پیکربندی و ثبت مشخصات
تولید و صدور صورتحساب الکترونیکی
امنیت اطلاعات
فراخوانی متدهای API جمعآوری اطلاعات سامانه مودیان

5-1 پیکربندی و ثبت مشخصات

پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی باید توانایی ثبت اولیه اطلاعات لازم مطابق با سند «دستورالعمل فنی نحوه اتصال به سامانه مودیان (نحوه تبادل اطلاعات میان پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی با سامانه مودیان)» را داشته باشد. این اطلاعات شامل مواردی از جمله شناسه یکتا حافظه مالیاتی، نام تجاری و… میباشد.

نکته: جهت دریافت شناسه یکتا حافظه مالیاتی مودی باید از طریق کارپوشه خود، مطابق با بخش دریافت شناسه یکتا حافظه مالیاتی سند «دستورالعمل فنی نحوه اتصال به سامانه مودیان (نحوه تبادل اطلاعات میان پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی با سامانه مودیان)» اقدام نماید.

5-2 تولید و صدور صورتحساب الکترونیکی

پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی باید قابلیت تولید و صدور صورتحساب مطابق با گام های اجرایی زیر را داشته باشد:

ثبت اطلاعات صورتحساب
محاسبات و کنترل قواعد
تولید پیام
تولید سریال داخلی (اضافه شدن یک واحد به سریال داخلی به ازای هر صورتحساب تولید شده(
تولید شماره مالیاتی ( براساس الگوی تولید شماره مالیاتی سند قالب شناسه یکتای حافظه مالیاتی و شماره مالیاتی(

جزئیات بیشتر در خصوص انواع صورتحساب، اقلام اطلاعاتی و قواعد کنترلی مربوطه در سند «دستورالعمل نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی» ارائه شده است.

نکته: امکان ویرایش اطلاعات صورتحساب بعد از صدورصورتحساب (دریافت شماره مالیاتی) وجود ندارد.

5-3 امنیت اطلاعات

پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی یا ارسال کننده باید حداقل نیازمندی های امنیتی برای ارسال اطلاعات )مستقیم یا غیر مستقیم)به سامانه مودیان را داشته باشد، از جمله ی این نیازمندی ها میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

قابلیت تولید کلید متقارن و بهره برداری از کلیدهای نامتقارن جهت رمزگذاری صورتحساب های تولید شده هنگام ارسال به سامانه مودیان را به منظور حفظ محرمانگی اطلاعات را داشته باشد.
قابلیت تولید و یا دریافت زوج کلید نامتقارن مورد نیاز جهت امضای دیجیتال و اعتبارسنجی امضا به منظور احراز هویت، تضمین یکپارچگی و انکارناپذیری صورتحساب ها و اطلاعات بسته های ارسالی را داشته باشد.
قابلیت دریافت و استفاده از توکن برای کنترل مجوز دسترسی و احراز هویت را داشته باشد

جزئیات بیشتر در این زمینه در سند «دستورالعمل فنی نحوه اتصال به سامانه مودیان (نحوه تبادل اطلاعات میان پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی با سامانه مودیان)» ارائه شده است.

5-4 فراخوانی متدهای API جمعآوری اطلاعات سامانه مودیان

دریافت اطلاعات سرور سازمان: با فراخوانی این متد اطلاعات سرور که مورد نیاز پایانه فروشگاهی -حافظه مالیاتی و ارسال کننده است، دریافت می شوند .
دریافت توکن: با فراخوانی این متد، توکن جهت احراز هویت برای استفاده از سایر متدهای API جمع آوری اطلاعات تخصیص و دریافت می شود.
استعلام اطلاعات حافظه مالیاتی: با فراخوانی این متد اطلاعات حافظه مالیاتی دریافت می شود.
دریافت شناسه کالا/ خدمت و نرخ مالیاتی: با فراخوانی این متد لیست کامل شناسه کالا/ خدمت مورد نیاز و همچنین اطلاعات مالیاتی مانند مالیات بر ارزش افزوده، شمول و عدم شمول مالیات بر ارزش افزوده کالا/خدمت دریافت میشود. این اطلاعات در صدور صورتحساب مورد استفاده قرار میگیرد .
استعلام شماره اقتصادی: با فراخوانی این متد اطلاعات یک مودی براساس شماره اقتصادی دریافت میشود.
ارسال اطالعات صورتحساب الکترونیکی
روش مستقیم: این روش ویژه مودیانی است که توانایی ارسال اطلاعات صورتحساب به سامانه مودیان را دارند. صورتحساب توسط مودی صادر، نگهداری، رمزگذاری و امضا دیجیتال شده و به سامانه مودیان ارسال میگردد.
روش غیر مستقیم: ارسال اطلاعات صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان به یکی از دو روش ذیل انجام میپذیرد:

1. شرکت معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی صرفا وظیفه ارسال اطلاعات را برعهده خواهد داشت و تمامی اقدامات مربوط به صدور، نگهداری، رمزگذاری و امضا دیجیتال اطلاعات (با کلید اختصاصی مودی) توسط مودی انجام می پذیرد.
2. شرکت معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی اطلاعات صورتحساب (رمز نشده) مودی را دریافت و صورتحساب را از طریق زیرساختهای اختصاصی خود صادر، رمزگذاری، امضا دیجیتال (با کلید اختصاصی شرکت) و ارسال می نماید.

استعلام وضعیت صورتحساب های ارسالی

امکان استعالم وضعیت صورتحسابهای ارسالی از طریق واسط نرم افزاری مرتبط با سامانه مودیان، میبایست جهت پیگیریهای آتی وجود داشته باشد.

بر اساس رسید یکتای دریافت صورتحساب: استعالم مذکور بر اساس رسید یکتای دریافت صورتحساب که توسط سامانه مودیان به صورتحساب تخصیص داده شده است، انجام خواهد شد.
بر اساس شناسه یکتای صورتحساب: استعالم مذکور بر اساس شناسه یکتای صورتحساب که توسط پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی به صورتحساب تخصیص داده شده است، انجام خواهد شد.
استعالم خطاها بر اساس بازه زمانی: امکان استعالم لیست خطاهای موجود در صورتحسابهای ارسالی از طریق واسطنرم افزاری مرتبط با سامانه مودیان که در یک بازه زمانی مشخص رخ داده، قابل مشاهده و پیگیری باشد.
استعالم خطاها از یک زمان مشخص: امکان استعالم لیست خطاهای موجود در صورتحسابهای ارسالی از طریق واسط نرم افزاری مرتبط با سامانه مودیان که ازیک زمان مشخص رخ داده، قابل مشاهده و پیگیری باشد.

ارسال کننده صورتحساب باید توانایی فراخوانی متدهای API جمع آوری سامانه مودیان را داشته باشد که دستورالعمل فنی مربوطه در بخش فراخوانی متدها سند – دستورالعمل فنی نحوه اتصال به سامانه مودیان (نحوه تبادل اطالعات میان پایانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی با سامانه مودیان)- ارائه شده است.

نکته: در صورت اعالم تغییر شرکت معتمد ارائه کننده خدمات مالیاتی توسط مودی از طریق کارپوشه خود از صدور صورتحسابهای مودی توسط آن شرکت به صورت سیستمی جلوگیری بهعمل خواهد آمد.

اسناد مرجع

دستورالعمل نحوه صدور صورتحساب الکترونیکی (RC_IITP.V02)

قالب شناسه یکتای حافظه مالیاتی و شماره مالیاتی(RC_DCPS.SN_V1.2)

دستورالعمل فنی نحوه اتصال به سامانه مودیان (نحوه تبادل اطالعات میان پايانه فروشگاهی- حافظه مالیاتی با سامانه موديان)

CATEGORY اطلاعیه های مالی , اطلاعیه های مالیاتی , حسابداری
TAGS